Những bài học khởi nghiệp xương máu

40 bạn trẻ có dự án đầu tư tiềm năng nhất lọt vào vòng chung kết Cuộc thi Venture Cup 2015 với sự đồng hành của nhãn hàng Samsung Galaxy Note5 vừa có buổi gặp gỡ với những doanh nhân thành đạt tại TP HCM để nghe chia sẻ kinh nghiệm khởi nghiệp.

Trong số các diễn giả tham gia chương trình, ông Hồ Quang Khánh - Giám đốc điều hành CungMua.com đã nhận được rất nhiều câu hỏi về cách huy động vốn, xây dựng phương án kinh doanh, phân bổ ngân sách phù hợp cho các hạng mục.

Nhớ lại 3 lần đầu tư của mình, ông cho biết, bất kỳ ai khi mới khởi nghiệp đều mong muốn có cộng sự cùng góp vốn để san sẻ áp lực tài chính. Dự án đầu tiên mà ông thực hiện là mạng xã hội dành cho người đi làm. Giai đoạn 2007-2008, dù chưa có ý định mời gọi nhà đầu tư nhưng đã có nhiều người đến bày tỏ mong muốn hợp tác với ông. Nhận thấy kế hoạch kinh doanh ấp ủ bao lâu nay được chú ý, ông nhanh chóng bắt tay cùng đối tác ngoại với tham vọng chiếm lĩnh phân khúc này. Tuy nhiên, khi các bên về chung một nhà cũng là lúc phát sinh nhiều thử thách mà ông không lường trước được.

"Chỉ là một công ty mới chân ướt chân ráo bước vào thị trường nhưng chúng tôi chịu áp lực tăng trưởng quá lớn từ nhà đầu tư. Nếu không tăng trưởng lên quy mô triệu USD là bất tương xứng với số tiền họ bỏ ra", ông lý giải một trong những nguyên nhân dừng dự án đầu tay này sau thời gian ngắn ra mắt.

Bài học mà ông chia sẻ với những ai có ý định hoặc mới khởi nghiệp là nên cân nhắc kỹ việc chào mời nhà đầu tư và khả năng tự mình phát triển. Nếu có đối tác, bắt buộc bạn phải có tiếng nói chung với họ về định hướng, chiến lược kinh doanh. Một khi chưa có nhiều kinh nghiệm, bạn nên tự trải nghiệm, đi chậm nhưng vững chắc, vừa làm vừa học hỏi. Điều quan trọng nhất là tìm cách chinh phục những khách hàng đầu tiên. Thời điểm ban đầu không cần cả thị trường biết đến sản phẩm của bạn. Có thể bạn chỉ cần xác định phục vụ tốt nhất cho 10 khách hàng. Nếu 10 vị khách này ủng hộ bạn, họ sẽ là những "nhân viên" PR hữu hiệu nhất để mang về cho bạn hàng trăm đến cả nghìn khách hàng sau này mà người chủ doanh nghiệp không tốn chi phí marketing nào.

Đồng tình với quan điểm này, chủ shop thời trang Kujean và chuỗi cà phê Kuju Chương Đặng cho biết nguyên tắc kinh doanh của ông là giúp khách hàng hạnh phúc. "Tôi không chỉ bán một chiếc áo dài hay ly cà phê, mà mang tới những trải nghiệm mới mẻ về mặt tinh thần", ông chia sẻ.

Có rất nhiều cách giữ chân khách hàng, ngoài yếu tố hữu hình còn có những thông điệp vô hình. Đó là lý do quán cà phê của Chương Đặng sẽ săn sóc cho những vị khách tìm đến để trải nghiệm sự cô đơn thi vị, hay buổi hẹn hò lãng mạn, ấm cúng, chứ không chỉ bán thức uống đơn thuần. Những người trẻ mới khởi nghiệp nếu nắm bắt tâm lý khách hàng tốt xem như đã thành công một phần.

Khi đã say mê, dồn tâm huyết vào dự án, trái tim và lý trí sẽ mách bảo cho bạn biết cần làm gì để thu hút và giữ chân khách hàng. Đôi khi, bản thân người kinh doanh chịu thiệt một chút nhưng bù lại họ được lợi lâu dài. Bạn có thể giảm một phần lợi nhuận để có chính sách bán hàng đặc biệt cho khách hàng thân thiết. Khi đó, họ có thể mua nhiều hơn và giới thiệu những người khác đến với mình.

Theo Chương Đặng, cách suy nghĩ "lãng mạn" cho đi nhiều hơn sẽ chứng tỏ bạn là người hết lòng phục vụ khách hàng và thực chất cách làm này đã mang lại cho ông nhiều thành công trong cả 2 lĩnh vực: thiết kế, kinh doanh cà phê.

Giai đoạn đầu mới bước chân vào thương trường vốn luôn đầy rẫy những khó khăn. Nhưng theo bà Trang Lê (Giám đốc công ty Multimedia), đó lại là thời kỳ thử thách khả năng, bản lĩnh của những ông, bà chủ tương lai. Câu chuyện khởi nghiệp đầy gian truân của bà đã tiếp thêm "lửa" cho 40 bạn trẻ bước ra từ Cuộc thi Venture Cup 2015 có thêm quyết tâm gầy dựng sự nghiệp cho mình.

Cách đây gần 10 năm, bà tình cờ biết đến chương trình Next Top Model được phát sóng ở cả trăm quốc gia. Tự ngẫm vì sao nhiều nước với các nền văn hóa khác nhau đều mua bản quyền phát sóng nhưng Việt Nam lại chưa, bà dần tìm hiểu và quyết tâm mang chương trình này về nước.

Khi đánh tiếng mua lại từ đối tác ở Mỹ, họ không thẳng thừng từ chối mà đưa ra cái giá trên trời lên đến vài triệu USD - một số tiền quá lớn đối với doanh nghiệp mới thành lập như Multimedia. Phải 3 năm sau, qua nhiều lần email, thương lượng, gặp gỡ trực tiếp, Multimedia đã vượt qua nhiều đối thủ lớn ở Việt Nam để nhận được bản quyền chương trình. Thành công này mở ra những chuỗi ngày khó khăn kế tiếp, khi bà lặn lội đi tìm những cộng sự am hiểu về thời trang, truyền hình thực tế, áp dụng format của nước ngoài vào trong nước một cách linh hoạt...

Có lúc tưởng chừng thất bại, mất trắng nhưng bà luôn tự nhủ không được bỏ cuộc. Những nỗ lực ấy từng bước giúp nữ lãnh đạo dần xác lập chỗ đứng trong lĩnh vực thời trang, đem các chương trình quốc tế đến Việt Nam.

Kinh nghiệm của bà là đừng nhìn vào sự hào nhoáng của các thương hiệu nổi tiếng mà hãy xem bằng cách nào họ đạt được điều đó. Quan trọng nhất là phải có sự đam mê, biến ước mơ thành hành động và bắt tay vào làm ngay. Người khởi nghiệp cũng phải dũng cảm đối mặt với thất bại, không được chùn bước trước khó khăn.

Thu Mai