Cuộc đời của tỷ phú giàu nhất nước Đức

Aldi được đánh giá là mô hình siêu thị bán lẻ thành công nhất tại Đức, với mức giá rẻ hơn 30% so với các cửa hàng khác. Chuỗi siêu thị có hơn 3.200 chi nhánh và 50.000 nhân viên. Theo thống kê của công ty, 87% người Đức mua sắm tại Aldi.

Thành lập từ những năm 1940, thương hiệu này đã giúp hai anh em nhà Albrecht là Karl và Theo giữ vững ngôi vị người giàu nhất nước Đức liên tục nhiều năm.

Xuất thân từ một gia đình không mấy giàu có, cha của Karl là một thợ mỏ, nhưng đã bị đuổi việc bởi căn bệnh viêm phổi do lao động quá sức ở môi trường độc hại. Mẹ ông lúc đó phải mở một quán tạp hóa bán đồ lặt vặt để nuôi sống gia đình với cái tên "Tạp hóa dì Emma".

Cả hai anh em đều tham gia chiến tranh thế giới thứ hai, nhưng chiến đấu ở hai mặt trận khác nhau. Khi giải ngũ, họ trở về quê nhà là thành phố Essen. Dù cả khu vực bị bom đạn chiến tranh tàn phá, tiệm tạp hóa nhỏ của gia đình vẫn không bị thiệt hại gì.

Không muốn bán sức lao động ở những hầm mỏ như cha mình, hai anh em quyết định tiếp quản và xây dựng tiệm tạp hóa bằng cách học hỏi về thương mại. Karl cũng làm thuê tại một cửa hàng đồ ăn để lấy kinh nghiệm.

Hai người bán các nhu yếu phẩm và hạn chế các mặt hàng dễ hỏng như đồ tươi sống, với ý nghĩ là người lao động tại khu vực họ sinh sống không quan tâm nhiều đến thương hiệu hàng hóa mà chỉ cần giá rẻ, trong khả năng mua sắm. Thiệt hại từ chiến tranh buộc người dân Đức lúc bấy giờ phải sống tiết kiệm, và chiến lược của hai anh em đã phát huy tác dụng.

Để cắt giảm chi phí hàng hóa, tăng sức cạnh tranh, Karl tìm đến những nhà cung cấp nhỏ lẻ, ít tên tuổi. Tiệm của hai anh em cũng không bày sản phẩm lên tủ kệ để tiết kiệm chi phí vật dụng mà chỉ để sẵn trong thùng các tông giấy.

Vào năm 1954 họ đã mở đến 50 chi nhánh và hoạt động theo nguyên tắc hàng hóa tốt nhất với giá thấp nhất. Dù không có bất cứ chiến lược quảng cáo gì nhưng cửa hàng nhanh chóng được biết đến nhờ hiệu ứng truyền miệng.

Thương hiệu Aldi chính thức thành lập vào năm 1961, viết tắt của cụm từ "Albrecht discount", có nghĩa là "cửa hàng giảm giá nhà Albrecht". Karl và Theo đều nhận sự ngưỡng mộ lẫn dè chừng từ các nhà cung cấp hàng hóa bởi khả năng đàm phán triệt để cắt giảm mọi chi phí tối đa, đảm bảo sản phẩm luôn ở giá thấp nhất có thể. Hai anh em luôn là người đầu tiên tắt đèn trong cửa hàng để tiết kiệm tiền điện. Họ cũng yêu cầu nhân viên sử dụng bút chì cho đến khi không thể gọt được nữa và rất ít mua sắm quần áo mới.

Vào những năm cuối thập niên 60, Aldi có khoảng 2.000 chủng loại hàng hóa và hệ thống hơn 300 cửa hàng tại Tây Đức.

Karl chỉ có duy nhất một thú vui xa xỉ là chơi golf, lý do để ông xây dựng khách sạn golf tại miền nam nước Đức vào năm 1976. Ông cũng nổi tiếng khó tính trong việc lựa chọn đối tác.

Tuy nhiên, hai anh em lại bất đồng quan điểm về việc bán thuốc lá tại cửa hàng, dẫn đến việc tách Aldi thành hai khu vực phát triển song song. Karl, người kiên quyết không ủng hộ việc bán thuốc, nắm quyền quản lý các cửa hàng khu vực phía nam đất nước và thành lập nên Aldi Sud. Theo ở phía Bắc và gây dựng Aldi Nord. Cả hai công ty đều mối liên hệ qua lại tốt đẹp nhằm phát triển thương hiệu chung Aldi.

Karl nhanh chóng mở rộng thương hiệu ra khu vực phía nam châu Âu, riêng tại Anh có hơn 400 cửa hàng. Cả hai công ty dần phát triển ra Mỹ, toàn bộ châu Âu và Australia với hơn 10.000 siêu thị, cạnh tranh mạnh mẽ với chuỗi Walmart (Mỹ), Tesco (Anh) và nhiều hãng phân phối bán lẻ khác ở châu Âu như Carrefour.

Cuộc suy thoái kinh tế năm 2007-2008 không gây ảnh hưởng đến đế chế nhà Albrecht mà còn tạo điều kiện cho chuỗi siêu thị giá rẻ này lên ngôi vì người dân phương Tây đa phần chọn cách "thắt lưng buộc bụng" khi mua sắm nhu yếu phẩm.

Dù đối tượng ban đầu là tầng lớp lao động và trung lưu nhưng khi nền kinh tế Đức đã hồi phục, chuỗi siêu thị thu hút cả người giàu đến mua sản phẩm giá rẻ.

Karl được coi là người đi tiên phong trong việc đưa những mô hình quản trị mới vào thế giới kinh doanh, và là cha đẻ của khái niệm "quay vòng khách hàng" kiểu Mỹ cũng như cách thức quản trị dịch vụ. Cuốn sách Service America: Doing Business in the New Economy của ông đã bán được tới hơn nửa triệu bản và dịch sang 7 thứ tiếng.

Người giàu nhất nước Đức đã mất vào năm 2014 ở tuổi 94. Quyền điều hành thương hiệu Aldi chuyển giao cho hai con của ông là Beate Heister và Karl Albrecht Jr. Hai doanh nhân này đứng thứ 27 trong bảng xếp hạng 400 tỷ phú giàu nhất thế giới do Forbes công bố năm 2018.

Nguyên Thanh (Theo The Guardian, Independent)