Trong vài năm trở lại đây, khái niệm "thuật toán" được cộng đồng công nghệ quan tâm. Đằng sau những thành công của các ứng viên Việt Nam khi trở thành thực tập sinh hay nhân viên toàn thời gian tại các công ty lớn ở thung lũng Silicon có dấu ấn của thuật toán.
Người chứng kiến sự chuyển dịch ấy là anh Phạm Nguyễn Sơn Tùng, giảng viên trường Đại học Khoa học Tự nhiên (TP HCM). Trong các lứa sinh viên đội tuyển dự thi thuật toán quốc tế của anh có nhiều người đang làm việc ở những công ty lớn trên thế giới.
"Vòng thi đầu tiên khi ứng tuyển thực tập sinh ở các công ty như Google, Facebook... luôn là thuật toán. Đặc biệt ở vị trí kỹ sư phần mềm thì vòng nào cũng cần đến kiến thức này. Những bạn trúng tuyển thường có tư duy tốt, giải quyết vấn đề nhanh và tiên quyết là có nền tảng về thuật toán", giảng viên cho biết.
Anh Tùng nhận thấy thuật toán xuất hiện ở khắp nơi, mọi ngõ ngách của cuộc sống. "Mọi thứ được giải quyết hiệu quả hơn với thuật toán. Đây là những bài toán đã có người nghiên cứu từ rất lâu. Nó giống như một kho báu mà nếu tìm ra, chúng ta có thể giải mã cuộc sống dễ dàng hơn", anh nói.
Thuật toán chính là những dòng code nằm sau công nghệ. Nó có thể giúp trả kết quả nhanh và hiệu quả hơn những cách lập trình thông thường rất nhiều. Tùy vào vấn đề mà người am hiểu sẽ ứng dụng những thuật toán phù hợp để giải quyết.
Theo anh Ngô Chí Đức, nhà sáng lập và CEO vườn ươm khởi nghiệp First Round, có hai hiệu quả thấy rõ của người học thuật toán. Một là tốc độ ở mức tối ưu và thứ hai là tiết kiệm bộ nhớ ớ mức tối đa.
"Giờ đây người dùng không muốn phải chờ đợi lâu. Chỉ cần khoảng 5 giây là đã đủ để họ cảm thấy khó chịu. Vì thế, kiến thức thuật toán sẽ giải quyết được vấn đề này. Bên cạnh đó, nếu biết cách lập trình, bạn tiết kiệm được dữ liệu, có lợi rất nhiều với dự án quy mô lớn. Với các phương cách lập trình thông thường, chương trình chạy được nhưng ở mức cơ bản, nhìn bên ngoài vẫn hoàn thành nhưng tốn nhiều thời gian và không gian hơn", anh giải thích.
Suốt quá trình cùng sinh viên của mình tham gia hàng loạt giải đấu, anh Tùng nhận thấy thuật toán từ lâu đã được nhiều quốc gia coi trọng. Nhiều công ty thậm chí tuyển dụng nhân sự ngay chính các cuộc thi ấy. Anh tự hỏi tại sao kiến thức này hiện chỉ có ở vài lớp đội tuyển học sinh giỏi mà không phổ biến cho đội ngũ lập trình viên đông đảo tại Việt Nam.
Mặt khác, người học thuật toán cũng gặp không ít khó khăn trong việc tìm kiếm tài liệu vì giáo trình tiếng Việt hầu như rất ít. Để có thể tiếp cận với bộ môn này cũng cần phải có trong tay ít nhất hai môn căn bản là nhập môn và kỹ thuật lập trình.
"Chúng ta cũng thiếu một sân chơi thuật toán tầm cỡ, ngoại trừ kỳ thi học sinh giỏi quốc gia hay Olympic sinh viên với đối tượng hạn chế. Nếu muốn thi với nước ngoài thì phải thức 22-23h để phù hợp với giờ của Ấn Độ hay Nga", anh chia sẻ.
Việc này trở thành một vấn đề quan tâm và trăn trở nhiều năm liền với chàng giảng viên. Ý nghĩ về một ngôi trường dạy thuật toán cứ nhen nhóm và lớn dần theo năm tháng. Anh dành nhiều thời gian nghiên cứu tài liệu, cố gắng tiếp xúc và trò chuyện với nhiều chuyên gia trong lĩnh vực thuật toán, các huấn luyện viên từ những đội tuyển khác để dần biến ý tưởng trong đầu trở thành hiện thực.
Đầu năm 2017, với cố vấn là anh Nguyễn Thành Nhân, cựu kỹ sư Google, làm việc tại Walmart (Mỹ), anh Tùng và anh Đức cùng chung sức dựng nên Big-O Coding, trường dạy thuật toán đầu tiên tại Việt Nam. Mỗi khóa học trong 2,5 tháng chỉ nhận tối đa 20 học viên để đảm bảo chất lượng và mọi người đều có cơ hội đứng trước lớp trình bày.
Mỗi giờ học của Big-O Coding có sự tham gia của một giảng viên chính và 3 trợ giảng. Học viên có thể đặt câu hỏi bất cứ lúc nào trên hệ thống chat riêng của lớp. Đội ngũ giảng viên và trợ giảng sẽ phản hồi chậm nhất 2 giờ đồng hồ sau khi nhận được câu hỏi.
20 buổi học với 2 ngày mỗi tuần được chia ra với các khung kiến thức khác nhau. Trong mỗi giờ học có cả lý thuyết và thực hành ngay tại chỗ bên cạnh bài tập về nhà để học viên rèn luyện. Lớp còn có buổi học ngoài giờ (office hours) với giảng viên và trợ giảng trực tiếp giảng lại bài học cho những bạn không theo kịp bài trên lớp.
Theo anh Tùng - người trực tiếp đứng lớp, học thuật toán không phải một sớm một chiều. Thông thường từ không biết đến biết đã mất một năm và để thông thạo cần đến 3 năm. "Chúng tôi muốn giúp rút ngắn thời gian cho học viên nhưng để đạt được hiệu quả thì chắc chắn việc tự học đóng vai trò rất quan trọng", anh chia sẻ.
Giáo trình do giảng viên 8x soạn dựa trên kiến thức có được trong nhiều năm nghiên cứu sách vở, tài liệu, từ kinh nghiệm dẫn dắt đội tuyển đi thi quốc tế và học hỏi từ nhiều chuyên gia. Anh nói bản thân vẫn luôn nâng cao và đổi mới từng ngày để đảm bảo chất lượng và hiệu quả của khóa học ngày càng tốt hơn.
Học phí một khóa học hiện ở mức 6,5 triệu đồng, tương đối cao so với sinh viên, đối tượng chiếm khoảng 40% học viên. Tuy nhiên, Big-O Coding có hỗ trợ đóng theo nhiều đợt để giảm gánh nặng cho các bạn còn hạn chế về tài chính.
Đến nay trường dạy thuật toán này đã mở được 3 khóa học với khóa đầu tiên đã tốt nghiệp. Anh Tùng cho biết có học viên đã ứng dụng kiến thức này vào dự án với đối tác Nhật và nhận được cái gật đầu đồng ý. Cũng có học viên được nhận hoặc cử sang làm việc tại nước ngoài.
Anh Võ Hoàng Long, hiện làm việc tại Techbase Việt Nam, cho biết thuật toán luôn là nỗi ám ảnh với anh khi tham gia phỏng vấn ở các công ty lớn. "Tuy nhiên giờ đây nỗi sợ đó đã biến thành niềm đam mê nhờ Big-O. Có thể bạn sẽ không thể giải tất cả bài toán nhưng niềm vui khi giải được một bài là bất tận", anh chia sẻ.
Số hồ sơ đăng ký các khóa học luôn ở mức gấp đôi so với số lượng tuyển sinh, trong đó có du học sinh tại Mỹ về Việt Nam nghỉ hè. Có học viên đến từ Phần Lan, Singapore, Mỹ hay Pháp đã liên hệ để đăng ký học trực tuyến. Anh Tùng cho biết sẽ mở thêm khóa học mới từ căn bản đến nâng cao để phù hợp với từng đối tượng học viên và nhu cầu khác nhau.
Trương Sanh