Softbank mất 4 tỷ USD vì án phạt của Didi Chuxing

Năm 2019, Softbank rót 11,8 tỷ USD vào Didi Chuxing để sở hữu 20,1% cổ phần hãng gọi xe công nghệ này. Tuy nhiên, khoản đặt cược lớn nhất của Quỹ Vision đã mất 4 tỷ USD. Lý do là cổ phiếu của Didi đã lao dốc mạnh trong bối cảnh Bắc Kinh siết chặt kiểm soát sau cáo buộc phát tán dữ liệu ngay đợt IPO bom tấn ở New York, Mỹ.

Didi chỉ là ví dụ tiêu biểu cho hậu quả Softbank phải gánh chịu sau những điều chỉnh mạnh tay của giới chức Bắc Kinh. Chỉ vài ngày sau khi cuộc điều tra vào Didi bắt đầu, các cơ quan quản lý không gian mạng của Trung Quốc tiếp tục hướng sự chú ý đến Full Truck Alliance. Công ty này cũng được Quỹ Vision hậu thuẫn, khiến cổ phiếu niêm yết tại Mỹ giảm 43% kể từ đầu tháng 7.

Một số khoản đầu tư khác của Softbank ở Trung Quốc cũng đối mặt với áp lực về pháp lý. Ứng dụng tập thể dục nổi tiếng Keep gần đây đã phải hoãn kế hoạch IPO ở Mỹ. Startup dịch vụ gia sư trực tuyến Zuoyebang cũng có thể bị ảnh hưởng bởi các yêu cầu mới về việc hạn chế mô hình kinh doanh dạy kèm sau giờ học từ phía Bắc Kinh.

Tập đoàn đầu tư của Nhật Bản Softbank bắt đầu mua cổ phần của Didi từ năm 2015 và giá trị của khoản nắm giữ đã lên tới 900 triệu USD khi bán lại cho Quỹ Vision vào năm 2019. Năm 2018, vụ việc tài xế Didi sát hại 2 hành khách đã khiến công chúng phẫn nộ và công ty này chịu áp lực lớn từ phía cơ quan quản lý, buộc phải trì hoãn kế hoạch niêm yết trong vài năm.

Bên cạnh dịch vụ taxi, Didi còn có mảng chia sẻ xe đạp và kinh doanh cộng đồng - vốn được SoftBank hậu thuẫn với hàng trăm triệu USD. SoftBank cũng đầu tư vào mảng lái xe tự hành của công ty này.

Có thời điểm, Quỹ Vision đã lên kế hoạch bán bớt cổ phần của Didi trong đợt niêm yết tại Mỹ, khi định giá được các chủ ngân hàng và nhà đầu tư ước tính lên tới 100 tỷ USD. Tuy nhiên, quỹ của Masayoshi Son đã gác lại ý định đó khi định giá lao dốc.

Dù khoản vốn rót vào Didi đang lỗ 4 tỷ USD, giá trị của nhiều khoản đầu tư bên ngoài khác bên ngoài Trung Quốc của họ lại bùng nổ. Chuyên gia dự đoán, giá cổ phiếu của Didi có thể sẽ hồi phục khi các vấn đề pháp lý được giải quyết.

Quỹ Vision trị giá 100 tỷ USD có định hướng đa dạng hoá các khoản đầu tư của SoftBank về mặt địa lý, khi Masayoshi Son thừa nhận sự cần thiết của việc giảm quy mô tiếp xúc với thị trường Trung Quốc, nhất là khi Alibaba chiếm tới 43% tỷ trọng trong danh mục đầu tư cổ phiếu. Cổ phiếu Alibaba đã giảm 35% so với mức đỉnh hồi tháng 10, sau khi Ant buộc phải dừng kế hoạch niêm yết.

Li Chengdong, chuyên gia ngành công nghệ của trung tâm nghiên cứu Haitun, cho biết định giá sẽ sụt giảm khi Hong Kong đang trở thành địa điểm niêm yết chính của các công ty công nghệ Trung Quốc. "Trung Quốc là một phần quan trọng trong chiến lược đầu tư toàn cầu của SoftBank. Do đó, tất cả những điều này sẽ ảnh hưởng lớn đến lợi nhuận đầu tư của họ", ông này nói.

Thành Dương (theo Asia Financial, Business-standard)