Trong bối cảnh hàng triệu doanh nghiệp ra đời mỗi năm và cũng có đến hàng nghìn startup tuyên bố phá sản, việc chèo lái công ty đứng vững trên thị trường là một thách lớn của các nhà sáng lập. Sau đây là những yếu tố mà giới chuyên gia khuyên người sáng lập nên chú trọng khi tham gia hệ sinh thái khởi nghiệp.
Thực hiện nghiên cứu thị trường
Hầu hết những người sáng lập đều thiếu thời gian hoặc chuyên môn để nghiên cứu thị trường trong các kế hoạch và ý tưởng kinh doanh. Việc không phải là chuyên gia am hiểu sâu sắc về lĩnh vực muốn khởi nghiệp khiến các họ có cái nhìn hời hợt, hiểu không đúng bản chất. Đây cũng là một sai lầm thường gặp của startup hiện nay.
Nếu muốn ý tưởng của mình trở thành hiện thực thì một trong những yếu tố tiên quyết các nhà sáng lập cần ghi nhớ là am hiểu về thị trường, sản phẩm phải đáp ứng nhu cầu xã hội và cần có những cuộc nghiên cứu thị trường chuyên sâu.
Tài trợ không phải là đích đến cuối cùng
Để tạo nên một startup thì ngoài một ý tưởng sáng giá, đam mê và nhiệt huyết thì vốn được xem là một trong những yếu tố quan trọng để khởi nghiệp. Dòng tiền từ các nhà tài trợ luôn là đích nhắm đến của nhiều nhà sáng lập, nhưng cũng là thách thức phổ biến mà các công ty mới phải đối mặt.
Mỗi dự án startup sẽ có các giai đoạn vòng đời khác nhau, vì vậy trong mỗi vòng đời các nhà sáng lập nên tìm nhiều nguồn vốn khác nhau như tự cấp vốn, góp vốn bởi nhà đồng sáng lập, tận dụng các mô hình vườn ươm khởi nghiệp (Incubator) và tăng tốc khởi nghiệp (Accelerator)...
Cho phép tạo một sản phẩm trong vòng 2 năm
Nếu startup đang xem xét khoảng thời gian tối ưu để xây dựng một sản phẩm có thể bán được thì 12 tháng không bao giờ là đủ để tạo ra những giá trị, nhất là trong lĩnh vực kỹ thuật số. Theo các chuyên gia, các nhà sáng lập cần phải lập ngân sách 24 tháng để có được cơ sở đầu tiên và phát triển chúng trong những năm tiếp theo.
Biết chọn thời điểm
Đưa ý tưởng kinh doanh cho ai đó là điều không dễ dàng, đặc biệt khi nói đến là các nhà khởi nghiệp và chủ sở hữu khởi nghiệp. Việc xây dựng một startup thành công, buộc người thành lập cần biết chính xác giai đoạn nào cần sự tham gia của các nhà đầu tư, giai đoạn nào thị trường đủ độ "chín" để tung sản phẩm...
Hiểu nhà đầu tư cần gì
Có ba điểm then chốt mà các nhà đầu tư quan tâm hiện nay gồm giá trị của doanh nghiệp, nhân sự công ty đang có và thị trường mà sản phẩm của startup đang cố gắng thống trị.
Trong đó, giá trị là yếu tố quyết định phần lớn. Các nhà sáng lập cần thuyết phục nhà đầu tư về những yếu tố quan trọng dự án mang lại, bên cạnh các bằng chứng về thành công của doanh nghiệp trong tương lai. Một trong số những chỉ số giá trị được các nhà đầu tư quan tâm thường bắt đầu từ doanh số thực, sản phẩm/dịch vụ của công ty có thị trường lớn, mô hình kinh doanh hợp lệ và tăng trưởng bền vững với những dự đoán tài chính xác đáng.
Nếu sản phẩm startup miễn phí thì cần các cơ sở vững chắc như tỷ lệ khách hàng đăng ký, xem trang, lượt người dùng tải app (nếu là ứng dụng di động)... Hãy cho nhà đầu tư thấy được các số liệu chính xác và tích cực, cả về định lượng và đồ họa.
Nhân sự công ty đang bao gồm những ai, nền tảng là gì, có điểm gì đặc biệt thu hút nhà đầu tư, những người đồng hành này sẽ đưa dự án đi được đến đâu là những câu hỏi cần tự đưa ra câu trả lời trước khi huy động vốn từ bên ngoài. Vì con người là yếu tố sống còn của một startup còn non trẻ, nếu không tìm đúng người, khả năng đi xa của doanh nghiệp sẽ rất hạn chế trong tương lai.
Là một nhà đầu tư, thị trường là yếu tố cốt lõi để họ quyết định có xuống tiền cho một startup mới thành lập. Với quy mô thị trường mà sản phẩm khởi nghiệp đang cố gắng thống trị đủ lớn, đủ tiềm năng phát triển trong tương lai thì việc đầu tư sẽ dễ dàng hơn rất nhiều. Đây cũng là yếu tố tiên quyết các nhà sáng lập cần phải có những nghiên cứu thị trường chuyên sâu trước khi tạo ra sản phẩm.
Không thuê nhân viên quá nhanh
Nhân sự là một trong những yếu tố cốt lõi nên đòi hỏi các founder cần có những lựa chọn khôn ngoan, tìm đúng người phù hợp, bổ sung khuyết điểm trong tổ chức và có đủ đam mê với dự án. Hiện nay, nhiều startup nhận đầu tư từ các cố vấn và các nhà tài trợ lại tập trung phát triển nhân sự, cơ sở vật chất quá nhanh, trong khi vẫn chưa tìm ra điều cốt lõi doanh nghiệp đang thiếu.
Theo các chuyên gia, giai đoạn đầu khởi nghiệp các startup chỉ nên tuyển dụng trong hai trường hợp, một là muốn tăng quy mô nhanh chóng, hai là khi thực sự quá cần thiết vì đội ngũ hiện đang thiếu đi một kỹ năng quan trọng để phát triển.
Đừng quá chú tâm vào việc kết nối mạng lưới quan hệ
"Bạn không có thời gian để nuôi dưỡng hàng chục hoặc hàng trăm kết nối", Jeff Haden - chuyên gia về kinh doanh và đổi mới, tác giả nhiều bài viết có giá trị trên Inc.com – đưa ra lời khuyên cho những người sáng lập giai đoạn đầu khởi nghiệp.
Chuyên gia kinh doanh nhận định, thay vì quá tập trung vào mạng lưới kết nối, các nhà sáng lập có thể tìm cách biến những thứ doanh nghiệp còn thiếu thành nhiều hơn, đặc biệt là vấn đề vốn. Nếu nguồn vốn eo hẹp, các startup hãy biến nó trở thành lợi thế. Thay vì dành thời gian và số vốn ít ỏi để thực hiện những điều không đem lại lợi nhuận, các nhà sáng lập có thể dành toàn bộ thời gian tìm cách tạo ra doanh thu càng sớm càng tốt. Kết nối mạng lưới mối quan hệ là yếu tố quan trọng, tuy nhiên các nhà khởi nghiệp sẽ mất rất nhiều thời gian và công sức việc cho mở rộng các mối quan hệ không tạo ra cơ hội, thay vì tìm thấy giá trị cốt lõi cho chính công ty.
Ông Jeff Haden cho rằng việc đầu tiên người làm kinh doanh cần làm xác định mục tiêu của doanh nghiệp. Các startup nên dành 90% thời gian kết nối mạng lưới để xây dựng một vài kết nối chất lượng, phần còn lại để xây dựng một nhóm lớn các quan hệ truyền thông xã hội để thực hiện tốt mục tiêu ban đầu.
"Một doanh nhân thành đạt cần làm chủ một kỹ năng quan trọng hơn tất cả những kỹ năng khác, đó là kiếm tiền", Jason Fried, người đồng sáng lập Basecamp (trước đây là 37signals), một công ty phần mềm có trụ sở tại Chicago và là đồng tác giả của cuốn sách Rework chia sẻ.
Hiền Trang