CEO Grab Việt Nam: 'Bảo toàn vốn là quan trọng nhất với startup'

Chương trình tăng tốc khởi nghiệp Grab Ventures Ignite vừa mở đầu chuỗi huấn luyện bootcamp dành cho startup Việt vào sáng 20/7 tại TP HCM. Bà Nguyễn Thái Hải Vân - Giám đốc điều hành Grab Việt Nam chia sẻ cùng VnExpress về hoạt động của chương trình và thế mạnh của startup Việt cùng cách họ nên thích nghi với trạng thái bình thường mới.

- Điểm nổi bật của các startup tham gia chương trình Grab Ventures Ignite năm nay là gì, thưa bà?

Ở giai đoạn đầu (early stage), các bạn trẻ khởi nghiệp thông thường dễ phạm một sai lầm là đề ra những mục tiêu lớn lao và quá tự tin vào sản phẩm của mình mà chưa quan tâm đến khả năng sinh lời (monetization) và chỉ số đơn vị kinh tế (unit economics) của sản phẩm đó. Trước kia, không có nhiều startup chú trọng đến việc xây dựng một mô hình kinh doanh phù hợp với sản phẩm trong giai đoạn early stage.

Tuy nhiên, các startup tham gia Grab Ventures Ignite lần này làm tôi ngạc nhiên vì các bạn đã biết tư duy về mô hình kinh doanh phù hợp và quan tâm đến khả năng sinh lời từ rất sớm. Sự thay đổi này có thể vì các bạn sớm nhận sự tư vấn, hỗ trợ của những người đi trước hoặc đã rút ra bài học từ sai lầm của những startup trên thế giới gần đây.

Ngoài ra, ưu điểm chung của cộng đồng startup Việt, đó là sức trẻ và nhiệt huyết. Trẻ ở đây không chỉ ở tuổi đời mà còn ở khả năng bắt kịp xu hướng mới. Tôi rất ngưỡng mộ sự nhanh nhạy và dám nghĩ, dám làm của họ.

- Covid-19 khiến các startup phải thay đổi gì, thưa bà?

- Trong điều kiện bình thường, không có sức ép, các startup ít có cơ hội xem xét một cách kỹ lưỡng tất cả khía cạnh trong bộ máy hoạt động. Covid-19 là một phép thử bắt buộc họ phải nhìn lại toàn bộ hoạt động kinh doanh từ chiến lược kinh doanh, năng suất làm việc đến quản lý chi phí.

Trong giai đoạn trước, các startup hay "mơ mộng" và bị cuốn đi bởi đam mê và bởi sự yêu thích sản phẩm của mình. Covid-19 là cơ hội để startup "thức tỉnh" và kiểm chứng khả năng sinh tồn của mình theo đúng nghĩa đen.

- Trong trạng thái "bình thường mới", các startup cần chú trọng điều gì trong vận hành doanh nghiệp?

- Điều quan trọng nhất là phải bảo toàn vốn. Một đồng vốn bây giờ quý bằng 10 lần trước Covid-19 vì các nhà đầu tư sẽ dè dặt hơn. Thông thường, khi xác định tiềm năng của một startup, các nhà đầu tư sẽ đánh giá ý tưởng kinh doanh, khả năng giải quyết vấn đề, khả năng người điều hành nhưng trong "bình thường mới", các nhà đầu tư đánh giá cao sự linh hoạt, khả năng thích nghi với những biến động khó lường. Đồng thời, khả năng quản lý chi phí và tính hiệu quả kinh doanh cũng là điều quan trọng.

Lúc này, khi tính toán chi phí vận hành, các startup nên tự hỏi "Dùng chi phí đó có giải quyết được nhu cầu cấp thiết của doanh nghiệp hay không?". Nếu câu trả lời là không, startup cần cân nhắc kỹ.

- Về phía mình, Grab thích nghi như thế nào trong giai đoạn bình thường mới?

- Các nền kinh tế trên thế giới đánh giá Covid-19 là một "cuộc chiến" dài hơi và dấu hiệu suy thoái toàn cầu đang bắt đầu. Trong cuộc chiến này, chúng tôi đang tích cực tối ưu hóa, đổi mới sáng tạo để phát triển trong giai đoạn "bình thường mới". Với mục tiêu Grab vì cộng đồng, chúng tôi đang ưu tiên ba yếu tố gồm nâng cao tiêu chuẩn về an toàn, góp phần thúc đẩy chuyển đổi số và sẵn sàng cùng cộng đồng, hỗ trợ Chính phủ tiếp tục chống dịch.

Tôi cho rằng an toàn là yếu tố "sống còn" và đặt mục tiêu nâng chuẩn an toàn của Grab ở nhiều khía cạnh và ở tất cả các mảng dịch vụ. Cụ thể, đầu tháng 6 vừa qua, Grab đã giới thiệu GrabProtect bao gồm nhiều giải pháp nâng cao tiêu chuẩn an toàn và vệ sinh như mẫu khai báo trực tuyến tình trạng sức khỏe, vệ sinh cho đối tác tài xế...

Bên cạnh đó, chúng tôi đang hợp tác chặt chẽ với Cục An toàn thực phẩm (VFA) triển khai đào tạo, cung cấp các kiến thức cần thiết về vệ sinh an toàn trong quá trình giao nhận thực phẩm, bảo đảm sức khỏe cho người tiêu dùng. Ngoài ra, chúng tôi cũng hợp tác với Lifebuoy để thí điểm trang bị gel rửa tay trên GrabCar tại TP HCM, giúp khách hàng lẫn bác tài đều yên tâm hơn khi di chuyển.

Đối với xu hướng chuyển đổi số, Grab tự tin với khả năng nắm bắt xu hướng này nhờ vào thế mạnh công nghệ và hệ sinh thái đa dịch vụ toàn diện. Trong giai đoạn "bình thường mới", chúng tôi sẽ thúc đẩy chuyển đổi số thông qua các chương trình hỗ trợ cửa hàng siêu nhỏ, nhỏ và vừa và cửa hàng truyền thống. Thực tế, nền tảng Grab đang chứng tỏ "sức hút" với các đối tác, khi ngay trong đợt cao điểm Covid-19, số lượng đối tác kinh doanh tham gia nền tảng Grab trong quý II tăng gấp 3 lần so với quý I và tăng gấp 5 lần so với quý IV năm 2019.

Việc chuyển đổi số cũng thể hiện rõ ở xu hướng thanh toán không tiền mặt. Trong tháng 3, số lượng người dùng Grab đầu tiên sử dụng thanh toán không dùng tiền mặt tăng đến 22,5% so với tháng trước đó.

- Vậy mục tiêu tăng trưởng năm nay của Grab như thế nào?

- Chúng tôi vẫn theo đuổi các mục tiêu tăng trưởng đã đề ra từ đầu năm, thời điểm trước Covid-19. Grab sẽ mở rộng các dịch vụ của mình ra thêm nhiều tỉnh, thành phố và tập trung các dịch vụ đáp ứng nhu cầu của người dân trong giai đoạn "bình thường mới". Hoạt động hỗ trợ quá trình chuyển đổi số, đặc biệt chú trọng đến các doanh nghiệp nhỏ sẽ tiếp tục được đầu tư. Đồng thời, Grab sẽ triển khai thêm nhiều sáng kiến nhằm hỗ trợ cộng đồng và góp phần hỗ trợ Chính phủ hoàn thành các mục tiêu quốc gia.

Covid-19 có thể xem là bài toán kiểm tra sức mạnh nền tảng công nghệ của Grab, khả năng ứng biến và sự cứng cỏi, bền bỉ của đội ngũ nhân sự. Tới thời điểm này, chúng tôi đã giải bài toán này tương đối ổn thoả. Điều quan trọng trong giai đoạn "bình thường mới" là sự chuẩn bị tốt nhất có thể và linh hoạt trước mọi biến động.

Thanh Thảo